Klor Bileşiklerinin Dezenfektan Etkileri

Klor suda başlıca hipokloröz asit (HOCl), hipoklörid iyonu (OCl-) ve kloraminler olarak bulunur. Hipokloröz asidi hipoklörid iyonuna nazaran yaklaşık 80 kat daha etkilidir. Bu etkinin HOCl nin nötr bir yapıda olup hücre çevresindeki yüklerden etkilenmeden mikroorganizmalara yaklaşıp nüfuz edebilmesinden kaynaklandığı sanılmaktadır. Kloraminlerin dezenfektan etkileri daha zayıf (yaklaşık HOCl nin 20’de biri) olup, bu etkilerini de çok uzun sürelerde (HOCl için gereken sürenin 80 katı kadar) geç gerçekleştirebilirler. Dikloramin monokloraminder daha kuvvetli bir dezenfektandır. Kloraminlerin yavaş reaksiyon vermeleri uzun süreli dezenfektan etki gereken durumlarda bir avantaj olarak değerlendirilir.

Klor Kimyası

Klor gazı suda;

Cl2(g) ó Cl2(aq) KH=6.2*10-2

Denklemi uyarınca çözünür. Reaksiyon sabitinden de görüldüğü gibi çözünürlüğü oldukça yüksektir. Klor suyla süratle reaksiyon vererek;

Cl2(aq) + H2Oó HOCl + H+ + Cl- KH=4*10-4

Hipokloröz asidi oluşturur. Hipokloröz asidi zayıf bir asit olup;

HOCl ó H+ + OCl-

şeklinde iyonlaşır.

Ki = [H+][OCl-]/[HOCl] = 3.7*10-8

Bu reaksiyonlarla oluşan Cl2(aq) ile HOCl ve OCl- iyonları toplamı Serbest Hazır Klor olarak adlandırılır. Serbest Hazır klorün bileşenlerinin dağılımı, yukarıda da belirtildiği gibi dezenfeksiyon verimi açısından son derece önemlidir. Dağılım;

HOCl/(HOCl + OCl-) = 1/(1+(OCl-/HOCl) = 1/(1+(Ki/[H+]))
İfadesi ile pH’ya bağlı olarak hesaplanabilir.